Berlin'de Hakimler Var

Semih BAKTIR

İstanbul Aydın Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğrencisi

Hikâyeye göre Alman Kralı II. Frederick 1750 yılında Postdam’dan geçerken bir yeri çok beğenir ve adamlarına orada kendisine bir saray yapmalarını emreder.

Kralın adamları gösterilen yere gidince orada bir değirmen olduğunu görürler. Saray yapılabilmesi için o değirmenin oradan kaldırılması gerekmektedir. Bunun üzerine gidip değirmenin kapısını çalarlar. Karşılarına değirmenin sahibi yaşlı adam çıkar. Kralın adamları, kralın değirmeni satın alacağını söyleyip kaç para istediğini yaşlı değirmenciye sorarlar. Fakat değirmenci satmayı kesin bir dille reddeder. Değirmen için ederinin çok üstünde teklif yapılsa da nafiledir değirmencinin kararı değişmemektedir.

Adamları kralın yanına döner ve durumu anlatırlar. Kral, adamlarını geri çeviren değirmenciyle bir de kendisi konuşmak ister. Yaşlı değirmenci kralın huzuruna çağrılır. Sorarlar anlatır; “Değirmen bana atadan kaldı, ben de onu çocuklarıma bırakacağım”. Kendisi için değirmen satılık değildir. Fakat kral da kararlıdır; değirmencinin yüzüne kendisinin kral olduğunu istese değirmeni para vermeden alabileceğini söyler. Değirmenci buna karşılık o unutulmaz cevabı verir:

“Alamazsınız. Berlin’de hâkimler var!”

Bu ‘haddini bilmez’ söze karşı tüm gözler krala çevrilir, çok hiddetleneceği düşünülür. Fakat o bu sözden çok hoşnut kalmıştır. Zira mahkemeleri ıslah etmek için uzun zamandan beri çalışmaktadır ve çabalarının meyve verdiğini görmek onu mutlu eder. Krala karşı bile olsa mahkemelerin adaletine güvenilmektedir. Bunun üzerine kral tarihe geçen şu sözünü söyler:

“Hiçbir güç, hiçbir siyaset, hiçbir iktidar kral bile olsa adaletten üstün değildir. Hiç kimse adaletin üstüne çıkamaz.”

Kral II. Frederick bu değirmenin Prusya Krallığı ayakta kaldıkça korunmasını ister. Değirmenin yanına sarayını yaptırır. Uzun yıllar burada kalan kralın bir keresinde şöyle dediği söylenir:

“Adalet bana her sabah, sıcak bir ekmek kokusuyla gelirdi.”

Saray ve arkasında o meşhur değirmen. Prusya (Eski Almanya)

II. Frederick; bilgiye, fikre ve adalete önem veren bir kraldı. Prusya’nın bir hukuk devleti haline gelmesini istiyordu. Bunun için de güçlünün değil haklının mahkemelerde galip gelmesi gerektiğine inanıyordu ve şöyle diyordu: “Mahkemeler konuşmalı, krallar sessiz kalmalı.”

O değirmen hala bir adalet simgesi olarak orada, sarayın yanında duruyor. Ve bugün Almanya’da insanlar muhtemelen rahatlıkla Berlin’de hakimler var diyebiliyordur.